De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft besloten de teugels voor de mobiele telecommarkt wat te laten vieren. De afgelopen jaren hield de ACM de telecombranche scherp in de gaten om te voorkomen dat er kartelvorming of prijsafspraken plaats zouden vinden.
Sinds 2011 verdenking van concurrentie beperkend gedrag
Dit verscherpte toezicht was al van kracht sinds 2011. In dat jaar deed de voorloper van de ACM, de NMa, gelijktijdig invallen bij zowel KPN, Vodafone en T-Mobile. De drie providers werden ervan verdacht hun gedrag op elkaar af te stemmen, concurrentiebeperkende afspraken te maken of mogelijk zelfs een kartel te vormen. Er werd administratie in beslag genomen en bestuursleden werden gehoord. De aanleiding voor de verdenking was dat alle drie min of meer tegelijk hadden besloten om de telefoongesprekken van hun klanten voortaan op hele minuten af te ronden in plaats van tarieven per seconde af te rekenen.
Kartelvorming
Van 2011 tot 2013 heeft de NMa en daarna de ACM onderzoek gedaan naar de gedragingen van de drie providers. Er werd echter geen sluitend bewijs gevonden voor eventuele kartelvorming of prijsafspraken door de drie aanbieders. Er zijn dus ook nooit straffen uitgedeeld wegens concurrentie belemmerend gedrag. Wel werd met de providers afgesproken dat zij niet meer in het openbaar uitspraken zouden doen over voorgenomen plannen. Dit gebeurde voor 2013 regelmatig, waardoor de concurrenten wisten wat de ander van plan was en daar hun eigen plannen op konden afstemmen.
Afspraken verlengen?
De afspraken die de ACM met de sector had gemaakt waren drie jaar geldig en lopen op 7 januari af. Volgens de ACM is er op dit moment geen reden om de afspraken te verlengen, hoewel men de mobiele telecombranche nog steeds wel ziet als een branche waarin het risico op bijvoorbeeld kartelvorming of prijsafspraken hoog is. Dat komt doordat er vrij weinig spelers op deze markt actief zijn. Daarom blijft de ACM wel een oogje in het zeil houden. Maar de teugels mogen volgens de ACM wel wat losser. Dit geldt ook voor overige mobiele en sim only providers.
Bewaarplicht ook opgeheven
De bewaarplicht voor mobiele providers wordt opgeheven. Het bewaren van gegevens van de gebruikers is een zeer ernstige inbreuk op hun privacy. Dat heeft het Europese Hof besloten in een rechtszaak die door provider Tele2 was aangespannen. Op dit moment is het nog zo dat de providers verplicht zijn om allerlei gegevens op te slaan. Zo moeten ze bewaren met wie je belt of sms’t en waar je je bevindt. Zelfs de inhoud van je verstuurde berichten wordt opgeslagen. De bewaarplicht is ooit door de Europese lidstaten ingevoerd om verdachte situaties te kunnen monitoren. Ook kunnen de verstuurde data als bewijsmateriaal dienen in strafzaken. Inlichtingendiensten gebruiken mobiele data onder andere in de strijd tegen terrorisme. Maar in verreweg de meeste gevallen is de inhoud van de verstuurde berichten volkomen onschuldig. Het medicijn is dan erger dan de kwaal.
Europese Hof volgt rechtbank in Den Haag
Het Europese Hof is van mening dat het bewaren van data in die gevallen niet alleen onnodig is, maar bovendien een bijzonder ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Daarmee volgt het Hof de rechtbank in Den Haag, die al in 2015 de uitgebreide bewaarplicht in Nederland afkeurde. Sindsdien werd er op diverse niveaus overlegd over de bewaarplicht en hoe die in de toekomst vormgegeven zou kunnen worden.
Bewaarplicht
De lidstaten van de Europese Unie mogen de bewaarplicht overigens nog wel hanteren wanneer het gaat om de opslag van strikt noodzakelijke data. Het heeft er alle schijn van dat het Europese Hof daarmee aanstuurt op het enkel nog bewaren van data van verdachte personen en niet meer van onschuldige burgers. Op die manier blijft de oorspronkelijke intentie van de wet nog wel overeind. Maar jij hoeft je er geen zorgen meer over te maken dat inlichtingendiensten ook mee kunnen lezen met discussies met je vrienden in een WhatsApp groep of met spannende berichtjes die je aan je partner stuurt.